Kedi ve Köpekler İçin Mama Üretimi ve Formları

Kedi ve köpeklere değişik amaçlar için ve farklı formlarda mamalar hazırlanmaktadır. Bu mamalar üretici ve tüketici açısından, su içerikleri ve üretim yöntemlerine göre ve genel kalite, içerik özellikleri, sağladığı faydalar ile fiyat özelliklerine göre sınıflandırılırlar.

1. Üretici ve Tüketici Açısından Sınıflandırma 

Üretici ve tüketici açısından mamalar generik, etiketli, popüler marka ve veteriner mamalar (Prescription) olmak üzere dört grupta toplanabilir 

a. Generik Mamalar 
Bu grup mamalar bir ürün ya da marka ismi taşımayan ve genellikle dar bir bölgede üretilip pazarlanan mamalardır. Düşük maliyet ön planda olup, ayrıntılı besin maddeleri profili ve araştırmaya dayalı güvenlik sınırları yer almaz. Maliyeti düşürmek için mamayı oluşturan ham maddelerin kalitesine önem verilmediğinden bu yemlerle beslenen kedi ve köpeklerde büyüme geriliği, kilo kayıpları ve çinko yetersizliğine bağlı deri hastalıkları gibi problemler şekillenebilir. Bu grup mama ile beslenen kedi ve köpeklerde görülen patolojik durumları anlatmak üzere “Generik Pet Mama Sendromu” ifadesi kullanılmaktadır .

b. Etiketli Mamalar 
Ulusal veya bölgesel market zincirleri içinde satılan ve etiketleri bulunan bu grup mamalar çeşitli kuruluşların belirlediği besin maddeleri düzeylerine uygun olarak üretilmekte olup üretici veya tedarikçi bilgisi üzerindeki etikette yer alır. Üretildikleri bölgelerdeki ham maddeler kullanıldığından maliyetlerinin düşük olması avantaj sağlarken, söz konusu ham maddelerin sıklıkla değişim göstermesi ile kalite ve lezzetleri sürekli farklılık oluşturması dezavantaja neden olmaktadır.

c. Popüler Marka Mamalar 
Popüler marka mamalar kaliteli besin maddelerinden üretilirler. Pet market, Pet süpermarket, veteriner klinik ve hastanelerinde satışa sunulan bu mamaların bileşimi kedi ve köpeklerin özel ihtiyaçları göz önünde tutularak, uzun araştırma ve laboratuvar çalışmaları sonucunda ayrıntılı olarak belirlenir. Sadece veteriner klinik ve hastanelerinde; beslenmenin hastalıkları önleyici rolünü ön plana çıkaran  “Veterinary exclusive wellness” olarak adlandırılan mamalar popüler marka mamaların alt segmenti olarak karşımıza çıkmaktadır. Satış fiyatları yüksek kaliteli içerikleri nedeniyle pahalı olan popüler mamalar özellikle gelişmiş ülkelerle birlikte ülkemizde de sıklıkla tüketilmektedir.

 
d. Veteriner Mamalar (Prescription) 
Son yıllarda insan sağlığı; tüketilen yiyeceklerin içerikleri ve besin madde bileşimi ile doğrudan ilişkilendirilmektedir. Bu ilişkilendirmeye; kalp ve mide-barsak sağlığının gıda ile alınan lif miktarı arasındaki etkileşim örnek verilebilir. İnsan sağlığı ve beslenme arasındaki bu ilişkiler, Pet mama üreticileri ve hayvan besleme uzmanlarını kedi ve köpeklerin hastalıklarında kullanılan mama ve mama içerikleri üzerine araştırma yapmaya teşvik etmektedir. Böylelikle, veteriner (prescription) mamaların sayısı hızla artmaktadır. Bu mamalar sağlıklı kedi ve köpeklerin tüketimine sunulanlara göre; formülasyonları, satış yöntemleri ve etiketleme tarzlarına göre çeşitlilik arz etmektedir. Bu mamalar sadece veteriner klinik ve hastanelerinde, veteriner hekim kontrolünde satılmaktadırlar.

Veteriner mamaların sağladığı klinik faydalar spesifik araştırmalar eşliğinde dikkatle takip edilmelidir. Doğal yollarla hastalanmış kedi ve köpekler üzerinde veteriner mamaların yarattığı etkiler, kontrollü ve randomize bir şekilde klinik çalışmalar ile araştırılmaktadır. Klinik deney sonuçları laboratuvar bulgularıyla desteklenmelidir. Küçük hayvan veteriner uygulamalarında gıda allerjisinde, gastrointestinal hastalıklarda, böbrek hastalıklarının idaresinde, travma ve iştah kayıplı hastalıkların tedavisinde kullanılan veteriner mamalar bulunmaktadır