Pelet Fabrikasında Scada ve PLC Sistemi Kullanma

Kontrol sistemleri insanlığın var olduğu günden bugüne kadar ki süreçte üzerinde durulduğu fizik tabiridir.

Başta kainatta olmak üzere dünya üzerindeki fiziksel olayların hepsi bir kontrol sistemine bağlı olarak gerçekleşmektedir. Güneş’in geliş açısından dolayı baharın gelmesi ve çiçeklerin açması, manyetik alanların farklılığından dolayı belirli zamanlarda ayın güneşin önüne geçmesi gibi örnekler evrendeki kontrol sistemlerine örnek verilebilecek olaylardan başlıcalarıdır.

İnsanoğlunun teknolojik hamleler neticesinde kontrol sistemleri dünyada farklı konular üzerine ele alınmaya başlanmıştır. Bu konulardan elektriksel kontrol elektrik enerjisinin binalara, fabrikalara ve taşınabilir cihazların üzerine girmesi nedeniyle daha bir önem kazanmıştır. En basit örnek ile vermek gerekirse bir evdeki kısa devre sonucu da sigortaların atması, fabrikalardaki aşırı yük çeken bir motorun yanmaması için atan motor koruma aslında elektriksel kontrolün hayatımızdaki ne denli olduğunu göstermektedir.

Günümüzde kontrol sistemleri üzerindeki çalışmalar neticesinde kontrol sistemleri kararlı ve kararsız olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Kontrol sistemlerindeki kararlı yapı sistemin çıkışından aldığı bilgileri başlangıç noktasına götürerek sistemin kontrollü bir yapıya bürünmesini sağlar. Kararsız yapılarda ise bu söz konusu değildir. Zira kararsız yapılarda sistemin çıkışından bilgiler alınmaz ve bunun neticesinde oluşabilecek olaylar kontrolsüz bir şekilde gerçekleşir. Elektriksel kontrol sistemlerinde kararlı yapılar genellikle sahadan dönen bilgiler neticesinde meydana gelmektedir.

Endüstri sektöründe makinaların çalışmasını sağlayan enerji elektrik enerjisidir. Özellikle elektrik enerjisinin harcama konusunda konutlara göre endüstri sektörü daha ciddi bir noktadır. Enerjinin kontrollü olarak kullanılması ortaya çıkabilecek arızalara ve ciddi problemlere karşı önem teşkil etmektedir. Zira kullanılan makinaların ücretleri yüksektir. Bu sebeple oluşabilecek elektriksel arızaları en aza indirebilmek için güvenlik önlemleri sıklaştırılmaktadır ve sahadan daha fazla bilgi alınması istenmektedir.

Yine sahadaki arızanın aşırı akım çekilmesinden kaynaklı olduğunu anlayabilmek için de motor korumanın üzerindeki yardımcı kontaklardan gelen bilgilere bakılmaktadır. Endüstri sektöründeki kontroller geçmişten bugüne sahadan gelen bilgiler neticesinde yapılmıştır. Bir motorun çalışması ya da bir valfin çekmesi bir komutla sağlanmış olup yine bu komutlar sahadan alınan feed back bilgileri ile kararlı bir yapı haline getirilmesi öngörülmüştür. 

Yazılım ve elektronik sektörünün gelişmesi aynı zamanda endüstri sektöründeki kontrol mekanizmalarının gelişmesine ve değişmesine sebep olmuştur. Özellikle ağır saha şartlarına uyum sağlayabilen elektronik kartlar yazılım ile birleşmesi sonucunda daha kararlı sisteme girilmesine olanak sağlamıştır. Kontrolün insandan yazılıma geçişi 3 ile beraber sahada meydana gelebilecek operatör kaynaklı arızalar daha aza indirilmiş olup daha etkili bir kontrol gerçekleştirilmiştir. Endüstri sektöründeki teknolojik gelişmeler neticesinde günden güne kontrol daha kararlı bir hale getirilmektedir. Yapılan çalışmalar kontrol sisteminin saha olaylarından etkilenmeyen elektronik kartlara ve bilgisayarlara bırakılması yönündedir. Bu çalışma ile beraber kontrol sistemi daha geniş yelpaze üzerinde durulması hedeflenmiştir. Bu sebeple SCADA üzerinde olan bir sistemin internet sayfasına ve aynı zamanda bir android uygulamasına aktarılması hedeflenip bu hedefle kontrolü sağlanması öngörülmüştür

Endüstriyel sektörlerde kullanılan sistemler için düşünülmüş olan çalışmada SCADA telemetri sistemleri ek olarak android ve internet tabanlı uygulamalar ile kontrol ele alınmıştır. Endüstriyel proses olarak yem fabrikalarında sıklıkla kullanılan pelet makinalarının prosesi referans olarak belirlenmiştir.

Siemens endüstriyel paket programlarından Step 7 Simatic Manager programı ile Wincc Explorer programları tercih edilmiştir. Wincc Explorer programına anlık gelen bilgilerin ışığında program üzerinde yazılan script ile beraber veriler hosting üzerinde kurulan veritabanına aktarılmıştır. Veritabanı ile hosting arasıdaki bağlantı için gerekli olan yazılım Şekil 7.11’ da gösterilmiştir. Şekil 7.11’daki yazılımda da görüldüğü üzere bir bilgisayarın modeme nasıl bağlanıyorsa aynı şekilde bir hostinge bağlantının gerçekleşmesi için bir şifre, UID, port adresi, database dosyasınin gerekli olduğu belirtilmiştir.

Hosting veritabanına aktarılan bilgilerin anlık olarak html sayfasına düşmesinde için sayfanın body bölümüne cycle süresi eklenilmesi düşünülmüştür. Bu sayede sayfanın arka planına gelen bilgilerin taze tutulması planlanmıştır. İnternet sayfası güvenlik açısından belirtilen modemlere bağlı olarak çalışmaktadır. Yani kullanılan modemden başka bir modem ile internet sitesine ulaşılmak mümkün olmamaktadır. Bu da çalışmada yöneticilik kavramı oluşturması sağlanmıştır.

İnternet sayfası ile beraber android uygulamasından da kontrol edilen sistem için android studio programı kullanılmıştır. Bu sayfa tasarımında veriler internet sitesi sayfası üzerinden çekilmiştir. İnternet sayfası gibi aynı şekilde android uygulamasına cycle süresi eklenmiştir. İnternet ve akıllı cihaz çağına geçtiğimiz bu günlerde endüstriyel gelişmeler bu ışıkta kendini bulmaktadır. Bu sebeple beraber endüstri 4.0 ve 5.0 uygulamalar içerisinde artık endüstriyel HMI, SCADA sistemlerine ek olarak ara yüz programlar için internet sayfası ve android uygulamalarının eklenmesi söz konusudur. Bu çizelgede duruma bakılırsa eğer endüstriyel kütüphanelerin artık android ve ios uygulamalar için yazılım geliştiricileri tarafından desteklenmesi görüşü hakimdir.