Karma Yem Nedir?

Hayvan beslemede tek başına kaba yem, tahıl veya baklagil ile istenilen verime ulaşılması güçtür. Çiftlik hayvanları, yaklaşık 50 çeşit besin maddesine gereksinim duyarlar. Bunların çoğu temel besin maddesi olup, normal ve sağlıklı bir hayvanın bunları doğrudan veya dolaylı olarak tüketmesi zorunludur. Ruminant hayvanlar işkembelerinde barındırdıkları (simbiyotik olarak) mikroorganizmalar sayesinde tek midelilerden daha avantajlı olmakla beraber, miktar olarak daha fazla yem tüketmek zorundadır. Kümes hayvanları daha özel ve kesif hazırlanmış yemlerle beslenmelidir. Dolayısıyla, gereksinim duyulan yaklaşık 50 çeşit besin maddesini hayvanın yeterli ve dengeli bir şekilde alabilmesi için yapılan yeme
“karma yem” denilebilir.

Yemlerin tek olarak değil de bunlardan birbirlerinin besin madde eksikliğini kapatabilecek durumda homojen bir şekilde karıştırarak bir araya getirildikten sonra hayvanlara sunulmasının faydaları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
 Tek başına tüketilen yemlerin hayvansal ürünlerin renk, koku ve sertlik gibi fiziksel özelliklerine olumlu ve olumsuz yönlerde etkileri vardır. Birden
fazla yemin bir araya gelmesiyle oluşan karma yemlerin tüketiminde ise bu etkiler üst üste gelerek üründe daha olumlu bir görünüm sağlayabileceği gibi herhangi birinin olumsuz etkisi giderilir.
 Hammaddelerin yapılarında doğal olarak bulunan besin maddeleri (özellikle vitaminler) karma yemlerde tek yemlere göre daha uzun süre
korunabilmektedirler.
 Karma yemlerin tadı, kokusu ve görünüşü hayvanlar için daha çekicidir zira hayvan için tercih edilmeyen bir hammadde hayvan tarafında sevilerek tüketilen başka bir yem hammaddesi ile birlikte sunulduğunda daha sevilerek ve iştahla tüketilirler.
 Karma yem üretimi esnasında yem hammaddelerinin içerdiği bir takım yabancı ve zararlı maddelerin ortamdan uzaklaştırılması olanağı vardır. Tek veya dökme yemler ise çoğu kez hayvanın önüne temizlenmeden gelirler ve taş, demir, naylon, toprak gibi istenmeyen maddelerle birlikte hayvana istenilmeden sunulmaktadır. Bu da doğal olarak hayvanlarda anatomik rahatsızlıklar yanında metabolik rahatsızlıklara da yol açabilmektedir. Bu yüzden karma yemler daha güvenli ve sağlıklıdır.
 Pelet ve granül formda karma yem üretiminde karışıma verilen sıcak buhar ve matrislerdeki sürtünmeye bağlı olarak oluşan ısınmayla ortamdaki zararlı birtakım patojen mikroorganizmalar baskı altında kalırlar ve midedeki HCl ile tamamen etkisiz hale gelirler.
 Karma yemlerin depolanması, taşınması ve kullanımı tek yemlere kıyasla daha az hacimli olması hasebiyle kolaydır.
 Farklı iklim ve toprak koşullarında yetiştirilen bitkisel kökenli tek yemler karma yemlerde bir araya getirilerek birbirlerinin eksikliklerini kapattığı gibi
olumsuzlukları da ortadan kaldırırlar

 Karma yemlerdeki fiyat değişikliği tek yemlere göre daha dar sınırlar içindedir.
Bazı yem hammaddelerini birbirleri ile karıştırarak hayvanlara sunmanın ilave verim artışı sağladığı ve hatta yemlerin biraz ıslatılıp veya üzerlerine tuz serpilerek hayvanlara sunulması eskiden yapılan uygulamalar arasında yer almaktadır. Hatta bazı hasta hayvanlara bazı tahılların saçta pişirilerek yedirildiği bilinmektedir.
Karma yemler, “farklı oranlarda organik ve inorganik besin maddeleri içeren farklı karakterdeki yem maddelerini bir araya getirerek evcil hayvanların çok miktarda ve kaliteli ürün verebilmelerini sağlayan, yapısı garanti edilmiş ve ağız yoluyla tüketilebilen yemlerdir” şeklinde tanımlanmıştır.

Karma yem denilince geniş anlamıyla “iki veya daha fazla yem hammaddesinin veyahut katkı maddelerinin iyice karıştırılması” anlaşılır. Ancak sadece karıştırma işlemi karma yem için yeterli olmayıp dengeli, garantili ve güvenilir olması da gerekir. Bu nedenle karma yemler bilimsel olarak “birden fazla yem içeren çiftlik hayvanlarının yüksek düzeyde ve kaliteli ürün vermelerini sağlayan yapısı garanti edilmiş bir karışım”
olarak tanımlanabilir.
Ülkemizdeki hayvan yetiştiricilerinin çoğu karma yem yapımı için gerekli bilgilerden yoksundurlar. İşletme şartlarında karma yem yapımı zor olmakla birlikte yeterli donanıma her işletme sahip değildir, sahip olunsa dahi hijyen şartlarından dolayı karma yem yapımında kısıtlamalar mevcuttur. Ancak, yem fabrikalarında üretilen karma yemler Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının denetimleri ile günümüzde daha kabul edilebilir seviyeye ulaşmıştır.